Fraud Blocker Dạy học phát triển năng lực là gì? Các phương pháp phát triển năng lực
Zalo OA icon
dạy học phát triển năng lực thumbnail
June 26, 2024

Dạy học phát triển năng lực là gì? Các phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực


Với sự thay đổi của thời đại, nền giáo dục Việt Nam đang dần thay đổi theo hướng tích cực bằng việc tập trung phát triển năng lực cho học sinh. Các em được chú trọng phát triển theo sở thích và điểm mạnh cá nhân. Để hiểu rõ hơn phương pháp dạy học phát triển năng lực, phụ huynh hãy cùng Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) tìm hiểu trong bài viết sau.

Xem thêm: 

Dạy học phát triển năng lực là gì?

Dạy học phát triển năng lực là mô hình giảng dạy hiện đại tập trung vào mục tiêu phát triển tối đa khả năng của học sinh. Trong đó, các hoạt động dạy và học sẽ có sự đan xen giữa lý thuyết và thực tế nhằm giúp học sinh chứng minh được khả năng thực sự của mình. Từ đó, các bạn học sinh có thể phát huy tính tự giác, chủ động, tích cực cũng như tinh thần tự học để không ngừng trau dồi kỹ năng của bản thân.

Khác với phương pháp giảng dạy truyền thống chỉ đơn thuần là tiếp thu kiến thức và ghi chép lý thuyết, cách dạy học phát triển năng lực đòi hỏi học sinh phải vận dụng những kiến thức được học vào thực tiễn để giải quyết vấn đề. Thông qua đó, tài năng của mỗi học sinh được khai thác tối đa, nâng cao khả năng thực hành, tính tự giác cũng như hình thành các kỹ năng cần thiết.

Xem thêm: Phương pháp giáo dục Shichida phát triển tiềm năng cho trẻ

Phương pháp dạy học phát triển năng lực

Phương pháp dạy học phát triển năng lực giúp học sinh phát triển toàn diện (Nguồn: ISSP)

Ưu điểm khi áp dụng phương pháp dạy học phát triển năng lực

Phương pháp dạy học phát triển năng lực tuy xuất hiện sau nhưng càng ngày càng phát triển mạnh mẽ, đang trở thành xu hướng dạy và học hiện nay. Một số ưu điểm nổi bật của mô hình giáo dục này có thể kể đến như:

  • Áp dụng được cho tất cả học sinh ở mọi trình độ và cấp học.
  • Tạo ra sự đồng đều và công bằng giữa tất cả học sinh trong học tập, thi cử.
  • Thiết lập sự liên kết, tương tác mạnh mẽ giữa giáo viên và học sinh.
  • Phát triển kỹ năng mạnh mẽ, trau dồi vốn trải nghiệm phong phú hơn.
  • Học sinh được tạo điều kiện thúc đẩy phát triển tiềm năng và năng khiếu của bản thân trong mọi mặt.
  • Thúc đẩy năng lực tư duy sáng tạo, khai thác tối đa tài năng và nâng cao tư duy trí tuệ của mỗi cá nhân.

Xem thêm: Phương pháp STEAM trong chương trình Mầm Non

Dạy học theo định hướng phát triển năng lực giúp thúc đẩy phát triển tiềm năng

Dạy học theo định hướng phát triển năng lực giúp thúc đẩy phát triển tiềm năng và năng khiếu của học sinh (Nguồn: ISSP)

Đặc điểm của phương pháp dạy học phát triển năng lực

Điểm đặc trưng của phương pháp dạy học phát triển năng lực được thể hiện như sau:

Mục tiêu dạy học Quá trình giảng dạy đặt trọng tâm vào việc giúp học sinh giải quyết những vấn đề thực tế từ các tình huống, nhằm khuyến khích sự phát triển phẩm chất cá nhân.
Nội dung dạy học Cách xây dựng nội dung dạy học phải tuân thủ theo mục tiêu đầu ra về năng lực, chú trọng vào việc các em học sinh có thể linh hoạt vận dụng kiến thức vào tình huống.
Phương pháp dạy học
  • Học sinh: có vai trò làm chủ và tự quản trị trong buổi học. 
  • Thầy cô giáo: đóng vai trò cố vấn, hỗ trợ khi học sinh khi gặp khó khăn trong quá trình học tập, nhưng không chiếm quyền kiểm soát toàn bộ buổi học.
Giáo án Giáo trình cần được thiết kế riêng cho từng nhóm học sinh, phụ thuộc vào khả năng và đặc điểm riêng của học sinh thay vì sử dụng chung một giáo án như trước đây. 
Hình thức tổ chức Đẩy mạnh hình thức tham gia các hoạt động ngoại khóa, tạo ra các tình huống thực tế nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về sáng tạo, tư duy và khả năng năng giải quyết vấn đề.
Môi trường học tập
  • Không gian học tập mang tính linh hoạt, cởi mở.
  • Học sinh có thể học tập ở các phòng học chức năng như phòng lab, phòng thí nghiệm,…hoặc hội trường lớn.
Tiêu chí đánh giá năng lực
  • Việc đánh giá năng lực không chỉ dựa trên kiểm tra truyền thống mà còn tập trung vào tiêu chí đánh giá thể thể hiện chuẩn đầu ra môn học và khả năng vận dụng vào thực tiễn. 
  • Học sinh được tự đánh giá bản thân và đưa ra ý kiến dựa trên các tiêu chí đánh giá từ giáo viên.

Xem thêm: Phương pháp phát triển trí thông minh nội tâm cho trẻ

So sánh dạy học truyền thống và dạy học phát triển năng lực

Dưới sự phát triển mạnh mẽ của xã hội hiện đại, nền giáo dục cần có sự thay đổi để bắt kịp và đáp ứng những yêu cầu mới. Vậy nên, đừng chỉ áp dụng kiểu dạy học truyền thống mà hãy chú trọng thêm phương pháp dạy học phát triển năng lực vì sự khác biệt này.

 

Tiêu chí Dạy học truyền thống Dạy học phát triển năng lực
Mục tiêu giảng dạy
  • Chú trọng lý thuyết
  • Tập trung vào truyền đạt kiến thức từ sách giáo khoa
  • Quan trọng thành tích
  • Hướng tới việc phát triển năng lực toàn diện như tư duy, sáng tạo và quan sát
  • Tiếp thu kiến thức từ quá trình tự học ngoài thực tiễn
  • Chú trọng khả năng
Nội dung dạy học
  • Giáo án chung cho tất cả học sinh
  • Không tạo cơ hội áp dụng lý thuyết vào thực tế
  • Nội dung kiến thức chủ yếu từ sách giáo khoa
  • Thiết kế giáo án theo trình độ và năng lực của từng đối tượng học sinh
  • Cập nhật liên tục với các xu hướng hiện tại
  • Nội dung hai chiều từ kiến thức đến áp dụng dự án thực tế 
Phương pháp dạy học
  • Giáo viên là trung tâm và cung cấp kiến thức bằng cách thuyết trình
  • Học sinh chỉ đọc và ghi chép
  • Học sinh là trung tâm và chủ đọc mở rộng kiến thức
  • Giáo viên tích hợp thảo luận nhóm, trải nghiệm thực tế và giải quyết vấn đề
Quy mô Một lớp học lớn Một nhóm nhỏ hoặc dự án cá nhân
Đánh giá kết quả học tập
  • Chủ yếu dựa vào bằng kiểm tra, thi cử
  • Phụ thuộc vào khả năng ghi nhớ
  • Đánh giá một cách độc lập với quá trình giảng dạy
  • Chia theo từng giai đoạn để đánh giá liên tục
  • Dựa trên khả năng vận dụng và kỹ năng phát triển.
  • Quá trình đánh giá tích hợp với việc dạy học
Quản lý dạy học Chất lượng dựa bào vào nội dung giảng dạy Chất lượng dựa vào kỹ năng của học sinh
Sản phẩm của dạy học Học sinh thụ động và ngại thể hiện ý kiến Học sinh chủ động, tự tin, phát huy tinh thần sáng tạo và có tư duy phản biện

Các phương pháp dạy học phát triển năng lực

Hiện nay, các cơ sở giáo dục đang áp dụng rất nhiều các phương pháp dạy học phát triển năng lực khác nhau nhằm mang lại hiệu quả cao hơn trong quá trình giảng dạy. Dưới đây là một số phương pháp dạy học phát triển năng lực mang lại hiệu quả:

Tổ chức kết hợp giữa hoạt động và học tập

Để đạt hiệu quả cao trong quá trình giảng dạy, giáo viên có thể tổ chức kết hợp giữa hoạt động và học tập như khởi động đầu giờ, đọc tài liệu, sách giáo khoa, thảo luận nhóm, tham gia trò chơi trí tuệ,… Thông qua các hoạt động này, học sinh sẽ chủ động tìm tòi, nghiên cứu và phát triển năng lực toàn diện. Hơn nữa, các hoạt động này làm bầu không khí lớp học trở nên sôi nổi, hào hứng, đem đến hiệu quả tiếp thu tối ưu và và ghi nhớ kiến thức một cách tốt hơn.

Xem thêm: Phương pháp học tập tích cực hiệu quả dành cho trẻ – ISSP

Tổ chức kết hợp giữa hoạt động và học tập giúp học sinh sẽ chủ động tìm tòi, nghiên cứuTổ chức kết hợp giữa hoạt động và học tập giúp học sinh sẽ chủ động tìm tòi, nghiên cứu và phát triển năng lực toàn diện (Nguồn: ISSP)

Dạy học theo sự tương tác và hợp tác

Trong mô hình dạy học phát triển năng lực, học sinh là trung tâm của bài giảng và giáo viên chỉ đóng vai trò là người hỗ trợ khi cần thiết. Vì vậy, sự tương tác hai chiều giữa người dạy và người học là điều vô cùng quan trọng. Giáo viên sẽ liên tục đặt các câu hỏi, nêu vấn đề, đồng thời khai thác các ý kiến phản biện từ học sinh. Điều này giúp các em chủ động hơn trong học tập, rèn luyện được các kỹ năng cho bản thân như tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình,… Thông qua các câu trả lời và ý kiến được trình bày, giáo viên sẽ hiểu rõ được sở trường và sở đoản của từng trẻ, từ đó có thể đồng hành cùng các em một cách tốt nhất trong suốt quá trình học tập.

Xem thêm: Phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm – ISSP

Phương pháp học tập cá nhân hóa

Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có điểm mạnh, điểm yếu, nhu cầu và sở thích khác nhau. Vì vậy, phương pháp học tập cá nhân hóa luôn tập trung vào sự khác biệt về trình độ, năng lực và sở thích của từng học sinh. Giáo viên cần thiết kế giáo án dạy học dựa trên sự phân hóa này để phù hợp với trình độ tiếp thu cũng như khả năng lĩnh hội kiến thức để giúp học sinh thoải mái, không bị áp lực và hứng thú hơn với các bài học. Đồng thời, việc đánh giá và kiểm tra năng lực cũng cần cá nhân hoá để đảm bảo tính khách quan, phù hợp với từng học sinh nhằm giúp các em nhận ra khả năng của mình, học tập một cách có trách nhiệm và tự chủ hơn.

Xem thêm: Giáo dục toàn diện là gì? Phát triển toàn diện cho trẻ mầm non

Hình thành cho trẻ thói quen tự học

Một trong những bước quan trọng để thực hiện dạy học phát triển năng lực chính là hình thành kỹ năng tự học cho trẻ. Giáo viên có thể tạo điều kiện cho cho học sinh tự tìm kiếm thông tin, nghiên cứu vấn đề và phản ứng nhanh nhạy với các tình huống. Từ đó các bé có thể dễ dàng lĩnh hội hiệu quả các kiến thức vừa tiếp thu và tránh phụ thuộc vào thành tích.

Dạy học kết hợp đánh giá

Đánh giá dạy học không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức mà còn phải xem xét cả một quá trình rèn luyện. Bằng cách kết hợp giữa kết quả bài thi hoặc dự án với nỗi lực của học sinh qua tất cả hoạt động. Phương pháp này giúp trẻ nhận ra điểm mạnh cũng như điểm yếu của bản thân, từ đó điều chỉnh và tiền bộ hơn.

Xem thêm: Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì? Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả nhất

Dạy học kết hợp kiến thức và thực tiễn

Để việc hiểu và ghi nhớ kiến thức trở nên dễ dàng, học sinh cần được áp dụng chúng vào cuộc sống và công việc. Chẳng hạn như khi tham gia dự án, bài tập nhóm và hoạt động thực tế, các em sẽ phát huy được tinh thần sáng tạo và kỹ năng vận dụng của mình cho từng môi trường thực tiễn, giúp phát triển năng lực vô cùng hiệu quả.

Phương pháp học tập cá nhân hóa giúp trẻ thoải mái, không bị áp lực và hứng thú hơn với các bài học

Phương pháp dạy học phát triển năng lực giúp trẻ thoải mái, không bị áp lực và hứng thú hơn với các bài học (Nguồn: ISSP)

Ý nghĩa của việc dạy học phát triển năng lực

Mô hình dạy học theo định hướng phát triển năng lực có nhiều ý nghĩa vô cùng quan trọng tác động đến quá trình phát triển của các em:

  • Giúp khám phá tiềm năng, cá tính và thế mạnh của mỗi học sinh;
  • Khơi dậy hứng thú, niềm đam mê giúp các em chủ động và tiếp thu tốt hơn trong quá trình học tập;
  • Mở rộng định hướng và nâng cao các kỹ năng cần thiết như giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, làm việc nhóm, sáng tạo, hợp tác,…
  • Tiết kiệm thời gian, công sức cho cả giáo viên và học sinh nhờ lộ trình học tập trung, giúp tối ưu hoá các tiết học.
  • Đảm bảo chất lượng đầu ra, phát triển khả năng làm việc cá nhân và tính tự giác của mỗi học sinh.
  • Vận dụng kiến thức vào tình huống thực tế, giúp giải quyết được nhiều vấn đề, đồng thời thích nghi tốt với công việc và cuộc sống trong tương lai.

Xem thêm: Phương pháp giáo dục Montessori là gì? Tổng quan và chi tiết

Phát triển năng lực toàn diện cùng Trường Quốc Tế Saigon Pearl – ISSP

Trường Quốc Tế Saigon Pearl – ISSP không ngừng phát triển môi trường học tập mà ở đó học sinh là trung tâm thông qua phương pháp dạy và học dựa trên khung chương trình Tú Tài Quốc Tế (IB) và tiêu chuẩn Mỹ. Chương trình giảng dạy này hỗ trợ sự phát triển toàn diện của các em và cung cấp cho học sinh một nền giáo dục cân bằng. Đồng thời, ISSP sở hữu đội ngũ giáo viên chuyên nghiệp, không chỉ được đào tạo chuyên sâu phương pháp giảng dạy tiệm cận với các nền giáo dục phát triển, mà còn được bồi dưỡng tư duy tích cực, sự yêu thương để đồng hành và khai phá tiềm năng của mỗi học sinh.

Trường ISSP luôn đặt mục tiêu xây dựng một thế hệ học sinh phát triển toàn diện về trí tuệ, thể lực và một tâm hồn giàu tình thương mang đậm văn hoá bản sắc Việt Nam. Tất cả đều hướng đến một mục tiêu đào tạo nên những công dân toàn cầu độc lập, bản lĩnh, sẵn sàng đáp ứng những thay đổi nhanh chóng của thế giới ngày nay. Đặc biệt, tại ISSP áp dụng phương pháp học cá nhân hóa giúp trẻ khai mở tiềm năng, phát triển năng lực của chính mình. Để biết thêm thông tin chi tiết, phụ huynh có thể liên hệ với ISSP thông qua:

Trường ISSP đặt mục tiêu xây dựng một thế hệ học sinh phát triển toàn diện về trí tuệ và thể lực

Trường ISSP đặt mục tiêu xây dựng một thế hệ học sinh phát triển toàn diện về trí tuệ và thể lực (Nguồn: ISSP)

Mong rằng qua bài viết trên đã giúp quý phụ huynh đã có cái nhìn tổng quan nhất về phương pháp dạy học phát triển năng lực để có thể lựa chọn chương trình giáo dục phù hợp cho con của mình. Các em học sinh có thể khám phá tiềm năng, thế mạnh của bản thân và phát triển toàn diện khi được giáo dục đúng cách!

Lớp Học Thử Mầm Non: Chủ đề Sáng tạo
Tham gia ngay Lớp học thử Mầm non ISSP tháng 11 này và trải nghiệm chương trình giáo dục được cá nhân hóa theo nhu cầu và tiềm năng của trẻ. 9:00 AM ngày 07/11/2024