Dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non từ sớm là điều vô cùng cần thiết, giúp trẻ phát triển toàn diện. Đây là giai đoạn quan trọng để trẻ có thể phát triển những kỹ năng cơ bản, là phương tiện giúp trẻ hội nhập, sáng tạo, chủ động và tự tin xử lý mọi tình huống trong cuộc sống. Cùng Trường Quốc tế Saigon Pearl (ISSP) tìm hiểu các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ qua bài viết dưới đây.
>> Tìm hiểu các kỹ năng trẻ mầm non được dạy trong Chương Trình Mầm Non tại Trường Mầm Non Quốc Tế ISSP
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non là gì?
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non được hiểu là khả năng tự chăm sóc bản thân như tự xúc ăn, tự vệ sinh cá nhân, tự dọn dẹp đồ chơi,… và làm quen với những sinh hoạt thường ngày trong ứng xử và trong giao tiếp của trẻ đối với mọi người xung quanh.
Vì sao cần dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ?
Những bậc phụ huynh nên dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ bản thân từ sớm, bởi vì kỹ năng này không chỉ giúp trẻ có thể tự phục vụ bản thân mà còn chủ động, tự lập trong cuộc sống. Trong quá trình trưởng thành trẻ cũng sẽ biết cách tự chăm sóc tốt cho bản thân mình, dễ dàng thích nghi với hoàn cảnh xung quanh. Không chỉ vậy, việc tự phục vụ bản thân còn giúp trẻ biết cách xử lý vấn đề, trở nên tự tin và vững vàng hơn trong cuộc sống.
Xem thêm: 5 bước dạy trẻ kỹ năng sống tự lập đơn giản cho cha mẹ
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ theo từng độ tuổi
Ở mỗi độ đuổi, trẻ mầm non sẽ có những đặc điểm tâm – sinh – lý khác nhau. Vì vậy, khả năng có thể tự chăm sóc và phục vụ của trẻ cũng tùy thuộc vào lứa tuổi. Phụ huynh có thể áp dụng những phương pháp dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non phù hợp với từng thời điểm phát triển cụ thể của bé như sau:
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 12-18 tháng tuổi: Trẻ có thể tự lựa chọn quần áo, bắt chước ba mẹ cầm thìa, bát và rửa tay, lau tay,…
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 18-24 tháng tuổi: Trẻ có thể tự cầm thìa để xúc ăn, rót nước, đánh răng rửa mặt, gấp quần áo,…
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 2-3 tuổi: Trẻ có thể dọn bát đũa sau khi ăn xong, đi giày không cột dây, mặc quần áo và chải tóc cho bản thân,…
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 3-4 tuổi: Ở độ tuổi này, trẻ có thể thực hiện những kỹ năng tự phục vụ ở cấp độ khó hơn như: tự mang và cột dây giày, tự cài cúc áo, tự tắm và dọn dẹp giường,…
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 4-6 tuổi: Trẻ sẽ biết cách lựa chọn quần áo cho bản thân, có thể sử dụng chổi, cây lau để dọn dẹp nhà, rửa trái cây, nhặt rau, cắt những nguyên liệu bằng dao an toàn,…
Xem thêm:
- Lợi Ích Và Các Hình Thức Giáo Dục Thể Chất Cho Trẻ Mầm Non
- Chuẩn Bị Cho Con Vào Lớp 1: Bố Mẹ Nên Biết, Giúp Trẻ Hòa Nhập
8 kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non giúp con tự lập từ sớm
Kỹ năng tự ăn
Ngay khi còn bé, bố mẹ nên tạo điều kiện và tập cho trẻ tự ăn trong các bữa ăn hàng ngày. Đây là bước đầu hình thành kỹ năng tự phục vụ, không cần sự hỗ trợ của bố mẹ trong việc ăn uống. Đến bữa ăn, cha mẹ hãy cho trẻ tự cầm đồ ăn, hoặc sử dụng muỗng để múc thức ăn. Điều này sẽ giúp bé phấn khởi hơn và có thể hạn chế tình trạng kén ăn.
Xem thêm: TOP 12+ kỹ năng ứng xử cho trẻ cha mẹ nên dạy bé từ khi còn nhỏ
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non – Kỹ năng tự ăn (Nguồn: Internet)
Kỹ năng lấy nước và uống nước
Đây là một trong những kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non cơ bản. Các bậc phụ huynh nên hướng dẫn trẻ cách cầm ly nước bằng tay phải, sau đó đưa ly đặt dưới vòi nước và dùng tay trái để mở vòi. Bên cạnh đó, bố mẹ nên nhắc bé chỉ lấy đủ lượng nước để uống, không lấy nước quá đầy ly nhằm giúp trẻ tiết kiệm, không lãng phí nước uống và hạn chế việc bé làm đổ nước ra nhà.
Sau khi trẻ đã uống nước xong thì bố mẹ nên nhắc nhở trẻ cất ly vào đúng vị trí cũ, điều này giúp trẻ rèn luyện được thói quen ngăn nắp, gọn gàng ngay khi còn bé.
Xem thêm: Phương pháp dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non đơn giản, hiệu quả
Kỹ năng thay quần áo
Kỹ năng thay quần áo là một trong những kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non mà bố mẹ nên cho trẻ luyện tập từ nhỏ. Mặc dù việc tự thay quần áo thoạt nghe có vẻ khó khăn, tuy nhiên việc này không đòi hỏi quá nhiều động tác mà chủ yếu là cha mẹ cần kiên nhẫn hướng dẫn cho trẻ.
Chẳng hạn, bố mẹ chuẩn bị cho trẻ một chiếc áo sau đó hướng dẫn trẻ đặt áo lên trên bàn. Tiếp tục hướng dẫn trẻ đưa tay trái cầm ống tay phải, còn tay phải sẽ luồng vào ống tay trái, làm tương tự với tay còn lại cuối cùng là đứng lên và cài khuy áo từ dưới lên trên. Cha mẹ hãy cho trẻ thực hành thường xuyên ngay khi ở nhà để giúp trẻ mau chóng làm quen và biết cách thay quần áo đúng cách.
Kỹ năng gấp quần áo
Khi dạy trẻ gấp quần áo của mình, trước tiên bố mẹ cần dạy trẻ về các bộ phần của quần áo như tay, thân, cổ và mặt trước mặt sau. Kế tiếp, cha mẹ nên chỉ bé cách gấp quần áo từng bước và cùng trẻ thực hành. Ví dụ, khi chỉ trẻ gấp quần, cha mẹ hãy chuẩn bị cho trẻ một cái bàn bằng phẳng, sau đó hướng dẫn bé cách trải quần áo lên bàn. Bước đầu tiên là sẽ hướng dẫn trẻ gấp đôi quần theo chiều ngang, tiếp sau đó tiến hành gấp đôi lại theo chiều dọc là xong.
Xem thêm: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non như thế nào?
Kỹ năng rửa tay
Việc đầu tiên trước khi dạy trẻ kỹ năng rửa tay đó là giải thích cho trẻ việc rửa tay không chỉ giúp tay bé sạch sẽ mà còn loại bỏ nhiều vi khuẩn gây bệnh bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Sau đó dạy trẻ cách rửa tay, điều quan trọng là bố mẹ cần phải ở bên cạnh trong những ngày đầu tiên để đảm bảo trẻ làm đúng cách theo từng bước sau:
- Xoa kỹ 2 lòng bàn tay với nhau từ mu bàn tay và các kẽ ngón tay.
- Làm ướt 2 lòng bàn tay, lấy xà phòng và xoa vào 2 lòng bàn tay.
- Rửa sạch tay lại với nước và lau khô tay
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non – Kỹ năng rửa tay (Nguồn: Internet)
Kỹ năng đánh răng
Đối với các bé mầm non thì việc dạy kỹ năng đánh răng là vô cùng cần thiết. Cha mẹ cần hướng dẫn bé đánh răng đúng cách theo các bước sau:
- Súc miệng với nước.
- Lấy kem đánh răng một lượng vừa đủ.
- Dùng bàn chải chà mặt ngoài của răng sau đó đến bên trong từ hàm trên đến hàm dưới.
- Làm sạch lưỡi bằng mặt sau của bàn chải và chải từ trong ra ngoài.
- Súc miệng lại bằng nước cho sạch kem đánh răng và rửa sạch bàn chải.
Trong quá trình trẻ đánh răng, bố mẹ cần ở bên cạnh và quan sát thật kỹ bởi vì một số bé sẽ không làm sạch hoặc không làm theo hướng dẫn. Điều này sẽ phần nào gây hại cho răng miệng của bé.
Xem thêm: Phương pháp giúp trẻ vừa học vừa chơi một cách hiệu quả
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non – Kỹ năng đánh răng (Nguồn: Internet)
Kỹ năng dọn dẹp
Kỹ năng dọn dẹp là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ rèn luyện được tính tự lập và có tinh trần trách nhiệm. Dưới đây là hướng dẫn trẻ một số việc tự phục vụ:
- Nên bắt đầu cho trẻ thực hiện những nhiệm vụ đơn giản như: dọn dẹp đồ chơi, lau bàn và dọn bát đũa sau khi ăn.
- Chia nhiệm vụ thành nhiều bước nhỏ để trẻ không bị áp lực và dễ dàng thực hiện theo
- Cha mẹ nên làm gương cho trẻ bằng các hành động dọn dẹp nhà cửa thường xuyên.
- Kiên nhẫn và hướng dẫn và khuyến khích đến khi trẻ thành thạo kỹ năng này.
Kỹ năng để giày dép gọn gàng
Đây là kỹ năng giúp trẻ phát triển tính tự lập, sắp xếp và có ý thức giữ gìn vệ sinh chung. Dưới đây là một số hướng dẫn giúp trẻ phát triển kỹ năng này:
- Xác định một nơi cố định để giày dép cho trẻ, vị trí này nên dễ nhìn và phù hợp với chiều cao của trẻ.
- Hướng dẫn trẻ cởi giày đúng cách.
- Nhắc nhở trẻ cất giày dép ngay sau khi sử dụng.
- Lặp lại các bước hướng dẫn thường xuyên để trẻ ghi nhớ.
3 bước ba mẹ nên làm để xây dựng kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ
Sự đồng hành và kiên nhẫn của ba mẹ
Để dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, sự đồng hành và kiên nhẫn của ba mẹ là rất quan trọng. Ba mẹ cần dành thời gian hướng dẫn và khuyến khích con tự làm từng bước, xây dựng lòng tin và sự tự tin. Sau đó, ba mẹ cần giám sát và theo dõi con khi rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho đến khi con có thể làm một mình.
Lên kế hoạch và thực hành cùng con
Tạo ra lịch trình hàng ngày và biến nó thành một thói quen lành mạnh. Khi bắt đầu, hãy dạy con những kỹ năng phù hợp với độ tuổi và từ dễ đến khó.
Trẻ nhỏ thích bắt chước, vì vậy việc mô phỏng là phương pháp dạy tốt nhất. Ba mẹ nên làm và hướng dẫn con bằng cách nói dễ hiểu, và thường xuyên thực hành cùng con cho đến khi con làm đúng.
Khuyến khích và ghi nhận thành tựu của con
Ba mẹ nên khuyến khích và ghi nhận những nỗ lực và kết quả của con. Đừng quên giúp đỡ khi con cần hỗ trợ. Con sẽ rất vui mừng khi ba mẹ ghi nhận và khen ngợi mỗi khi hoàn thành một kỹ năng mới. Điều này giúp con có động lực tiếp tục học tập và phát triển.
Những điều cần lưu ý khi dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non
Khi dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, ba mẹ và giáo viên cần lưu ý những điểm sau để trẻ phát triển một cách bền vững và hiệu quả:
- Bắt đầu sớm: Khi bắt đầu càng sớm, trẻ càng dễ hình thành các thói quen và trở nên tự lập hơn ngay từ khi còn nhỏ.
- Tạo cơ hội thực hành cho trẻ: Hãy tạo cơ hội để trẻ có thể thực hành những công việc đơn giản hàng ngày để trẻ phát triển kỹ năng một cách vượt trội.
- Dạy trẻ từng bước: Thông qua việc chia nhỏ các kỹ năng và lựa chọn các kỹ năng phù hợp với độ tuổi để trẻ có thể dễ dàng tiếp thu hơn mà không cảm thấy quá tải.
- Kiên nhẫn với trẻ: Tùy vào khả năng phát triển của từng trẻ, vậy nên ba mẹ và giáo viên nên kiên nhẫn và nhất quán trong việc hướng dẫn và nên khích lệ trẻ thường xuyên.
- Tôn trọng sự độc lập của trẻ: Hãy khuyến khích trẻ tự giác và tôn trọng sự độc lập và sáng tạo của trẻ trong suốt quá trình trẻ phát triển kỹ năng tự phục vụ.
>> Xem thêm: Dạy 10 kỹ năng sống cho trẻ 3 tuổi tự lập từ nhỏ
Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP)
Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) là trường quốc tế Sài Gòn tại Việt Nam dành cho học sinh mầm non và tiểu học từ 18 tháng đến 11 tuổi. Trường ISSP là trường mầm non và tiểu học quốc tế đầu tiên tại TP.HCM được cả 2 tổ chức kiểm định uy tín quốc tế đó là Hiệp hội các trường trung học phổ thông và Đại học New England (NEASC) và Hội đồng các trường quốc tế (CIS) chứng nhận toàn diện. Trong năm 2024, trường quốc tế ISSP là một trong các trường dạy chương trình Tú tài Quốc tế Bậc Tiểu học (IB PYP).
Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl (Nguồn: ISSP)
Xem thêm:
- Danh sách các trường quốc tế quận 2 tốt nhất
- Top 10 trường mầm non quốc tế ở Thủ Đức – Bình Thạnh – Quận 2 uy tín nhất
- Học phí trường mầm non quốc tế
Tại Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP), ngoài các hoạt động giảng dạy trên lớp, thầy cô luôn đồng hành cùng trẻ giúp trẻ phát triển những kỹ năng cá nhân bao gồm cả kỹ năng tự phục vụ và nhiều kỹ năng khác giúp trẻ thêm tự lập và trưởng thành hơn trong cuộc sống.
Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) khuyến khích phụ huynh cùng học sinh đến tham quan trường để có được những quan sát thực tế để và những cảm nhận của riêng mình về môi trường giáo dục tại ISSP. Quý phụ huynh có thể liên hệ đặt lịch tham quan nhà trường hoặc liên hệ với Phòng Tuyển Sinh của trường ISSP bằng cách sử dụng 2 cách thức dưới đây:
- Số điện thoại: +84 (028) 2222 7788.
- Email: admissions@issp.edu.vn.
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non là một trong những kỹ năng quan trọng mà bố mẹ nên dạy trẻ ngay khi còn bé. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ trở nên tự lập hơn và có thể tự mình chăm sóc bản thân khi không ở cạnh bố mẹ. Qua bài viết trên, trường ISSP mong rằng quý phụ huynh sẽ có bắt đầu dạy trẻ ngay hôm nay giúp trẻ phát triển kỹ năng tự phục vụ một cách tối ưu.
